DEFINISI MEDIA PENGAJARAN
Perkataan media pengajaran terdiri dari kata “media” dan “pengajaran”.
Media atau medium berasal dari kata Latin “Medius” yang bererti
“Tengah”. Dengan demikian dapat diketahui bahawa media adalah sesuatu
yang menjadi perantara dengan yang lainnya. Dalam bahasa Arab media bererti
perantara (Washaail) atau pengantar pesan dari pengirim kepada penerima
pesan. Gerlach menyebutkan bahawa media jika difahami dalam garis besar
adalah manusia, materi atau kejadian yang membangun kondisi yang membuat siswa
mampu memperoleh pengetahuan, keterampilan atau sikap (Arsyad (2002).
Terkadang istilah media pendidikan sering diertikan
bergantian dengan istilah alat bantu atau media komunikasi. Seperti
yang dikemukakan oleh Gagne dan Briggs bahawa secara implisit media pengajaran
meliputi alat yang berupa fisik yang digunakan untuk menyampaikan isi materi
pengajaran yang terdiri dari antara lain buku, tape recorder, kaset,
video camera, grafi, televisyen, film, slide foto, gambar, dan komputer
(Arsyad, 2002).
Dari beberapa pengertian dan batasan tentang media
pedidikan dan pengajaran tersebut diatas dapat diketahui bahawa salah satu hal
yang mempengaruhi efektifitas proses belajar mengajar baik di dalam kelas mahupun
di luar kelas adalah penggunaan media pengajaran baik visual mahupun audio
visual.
MEDIA DALAM BILIK DARJAH
Bilik darjah
merupakan medan perjuangan utama seorang guru menjalankan tugas, peranan dan
tanggungjawab. Seseorang guru akan diklasifikasikan sebagai tidak melaksanakan
tugas sekiranya amanah ini diabaikan walaupun beliau merupakan seorang juara
masyarakat yang paling komited di luar bilik darjah atau di luar sekolah. Seseorang
itu tidak akan dikatakan sebagai pemain jika sekadar duduk di luar padang
walaupun mempunyai kemahiran sebagai juara. Sehubungan dengan itu, bilik darjah
perlu diurus dengan keadaan terbaik dan kondusif agar pengajaran dan
pembelajaran dapat dijalankan dengan efektif serta guru boleh dinobatkan
sebagai pendidik berketerampilan cemerlang.
Bilik
darjah adalah merupakan tempat dimana berlakunya proses pengajaran dan
pembelajaran dalam interaksi antara guru dan murid-murid. Dalam pendidikan
zaman ini, sekolah cemerlang lahir daripada bilik darjah yang dinamik.
Perkataan dinamik pula membawa maksud bertenaga atau daya fizikal yang mampu
menggerakkan sesuatu. Oleh itu sebuah bilik darjah yang dinamik boleh
ditakrifkan sebagai bilik darjah yang bertenaga dan mampu menggerakkan
organisasinya untuk menjalani proses pengajaran dan pembelajaran (P & P)
secara formal dengan penuh minat, memberangsangkan, aktif dan mencapai
objektif.
Interaksi pula
merupakan satu proses yang saling bertindak antara individu dengan pihak atau
individu lain dengan pihak atau individu lain dengan alam sekitarnya. Interaksi
dalam bilik darjah boleh berlaku secara lisan dan bukan lisan. Terdapat empat
jenis interaksi dalam bilik darjah yang akan saya gunakan dalam proses
pengajaran dan pembelajaran, iaitu:-
1) Interaksi
sehala/interaksi tradisional
2) Interaksi dua
hala antara guru dan murid
3) Interaksi
pelbagai hala antara guru dengan murid dan murid dengan murid
4) Interaksi
berkomputer.
Apa
pentingnya interaksi dalam pengajaran dan pembelajaran? Interaksi melibatkan
guru dan murid dan sangat berkaitan dengan kaedah guru menyampaikan isi
kandungannya (Gilbert dan Moore, 1998). Menurut Moore (1987), dalam kaedah
pengajaran dan pembelajaran secara bersemuka, interaksi boleh dibahagikan
kepada dua peringkat iaitu;
1) Peringkat
pra-aktif ialah ketika guru bersendirian memilih objektif dan merancang
strategi pengajaran
2) Peringkat
interaktif ialah ketika guru menyampaikan isi kandungan secara verbal dalam
bilik darjah
Di
dalam bilik darjah, selain mengajar, guru juga memainkan peranannya sebagai
pengurus. Tugas guru sebagai pengurus ialah mengurus rutin bilik darjah,
mengurus murid- murid supaya menjalankan tugas mereka mengikut jadual bertugas,
mengurus keadaan fizikal bilik darjah supaya menjadi lebih kondusif, mengurus
bahan- bahan pengajaran dan sebagainya. Kecekapan guru dalam menjalankan tugas
sebagai pengurus akan mewujudkan sosioemosi yang selesa, disiplin kelas yanag
baik dan keadaan bilik darjah yang kondusif dan sesuai bagi meningkatkan
keberkesanan pengajaran dan pembelajaran.
Semasa
guru menyediakan rancangan pengajaran dalam buku rekod pengajaran harian (RPH)
peringkat pra-aktif ini berlaku. Guru merancang dan menetapkan objektif
pengajaran di samping menyediakan aktiviti (langkah) pengajaran. Selain itu,
guru juga telah menyediakan bahan (media) dan
kaedah penilaian sebelum masuk mengajar. Ketika menyampaikan isi kandungan
pelajaran, peringkat interaktif berlaku dimana guru menyediakan peluang dan
ruang kepada murid untuk berinteraksi. Dan, yang paling penting dalam tugas
seorang guru adalah penyediaan bahan/media terutama dalam menjalankan set
induksi. Set induksi boleh disediakan dalam pelbagai bentuk dan kaedah yang
menarik, seperti tayangan sedutan filem, sebuah nasyid, pantun, puisi, satu
persembahan atau lakonan, permainan, soal jawab, mempamerkan suatu bentuk atau
objek, suatu penyataan yang kontroversial, klip video tentang sesuatu panorama,
atau satu peristiwa yang telah berlaku, atau menyediakan satu bahan atau satu
persoalan yang mencabar minda murid. Set induksi yang hendak disediakan
hendaklah yang dapat dikaitkan dengan hasil pembelajaran, isi pelajaran, yang
mendorong minat murid terhadap tajuk yang hendak diajar, dan dimulakan dalam
keadaan murid sudah bersedia bagi memulakan sesuatu sesi pengajaran dan
pembelajaran, dalam jangka masa antara satu hingga lima minit. Kemahiran
set induksi merupakan kemahiran utama yang perlu dikuasai oleh seorang guru
dalam menarik minat serta merangsang pelajar supaya menumpukan perhatian
terhadap aktiviti pengajaran yang akan disampaikan. Set induksi yang dijalankan
ini perlulah menarik, dengan pemilihan bahan
media yang menarik, berkesan dan bersesuaian dengan tahap
pelajar dan berkaitan dengan isi pelajaran serta pengetahuan sedia ada pelajar.
Kesannya, pelajar akan bersedia, aktif dan seronok dalam meneruskan
aktiviti pembelajaran mereka.
Berkaitan
dengan kepentingan set induksi, kemahiran penggunaan bahan bantu mengajar (BBM)
atau media merupakan satu kemahiran yang penting untuk dikuasai oleh
seorang guru. BBM yang digunakan ini mestilah mampu memberikan rangsangan dan
minat kepada pelajar di samping mencetuskan idea pelajar berkenaan topik yang
diajar oleh guru pelatih. Ia juga mestilah bersesuaian dengan objektif dan isi
kandungan pelajaran, digunakan pada waktu yang sesuai dan maklumat yang ingin
disampaikan melalui BBM tersebut mestilah jelas, ringkas, padat dan jitu.
Kemahiran menerang merupakan satu proses untuk menyampaikan maklumat, konsep
ataupun isi kandungan kepada pelajar dan kemahiran ini biasanya digunakan pada
peringkat perkembangan proses pengajaran. Prinsip bagi kemahiran ini ialah
penerangan yang diberikan perlulah sesuai, menggunakan bahasa yang sesuai,
menggunakan BBM yang diuruskan secara berkesan dan berdasarkan
pengetahuan pelajar.
Apakah
itu media?. Media diertikan sebagai apa sahaja alat yang digunakan untuk
menyalurkan sesuatu ilmu pengetahuan atau kemahiran dari satu sumber maklumat
kepada penerima. Heinich (1985) media. Media dalam bidang
pendidikan telah dihubungkan terus dengan benda-benda, alat-alat, perkakas dan
bahan-bahan pendidikan dan pengajaran. Menurut R.M.W Travers (1970),
"istilah media biasanya digunakan untuk mewakili satu edaran komunikasi
yang mempunyai ciri-ciri tertentu. Oleh itu kita menyebut tentang media
televisyen atau media filem bergerak. Mungkin media pendidikan mewakili sesuatu
yang lebih sedikit dari golongan bahan-bahan mendidik." Menurut B.J
Enright (1972) pula, "media ialah ikhtiar-ikhtiar untuk memperolehi,
memproses atau menyusun kembali maklumat pandang dan dengar atau gabungan
maklumat pandang dan dengar dengan cara grafik, fotografik, elekronik ataupun
cara mekanik".
Fungsi
Media dalam pengajaran dan pembelajaran ialah penggunaan media yang
bersistematik dalam mempelbagaikan teknik dan idea dapat menjana dan menghasilkan
objektif pengajaran dan pembelajaran yang berkesan. Kepentingan media
pengajaran dalam proses pengajaran pembelajaran ialah seperti berikut:
·
Pengajaran lebih terancang
·
Melibatkan pelbagai deria
·
Memperkayakan pengalaman
·
Pembelajaran individu
·
Keseronokan belajar/motivasi
·
Sumber maklumat
·
Menolong membentuk gambaran yang betul dalam
fikiran murid.
·
Menguat dan mengekalkan daya ingatan
·
Menghubungkan yang abstrak kepada konkrit
·
Memberikan gambaran dan peristiwa di luar bilik darjah
ke dalam bilik darjah
·
Menjimatkan masa
·
Membantu murid membentuk konsep dengan lebih mudah
serta jelas
·
Mempelbagaikan aktiviti pengajaran pembelajaran
No comments:
Post a Comment